Ticaret şirketlerinin tür değişikliğinde hangi Şirket yapılanmasının daha avantajlı olduğunun değerlendirilmesinde şirketin yapısı ve mevcut çalışma alanları göz önünde bulundurularak karar verilmesi gerekli olup 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (“TTK”) anonim şirket ve limited şirket tanımlarını şu şekilde yapmaktadır:
“Sermayesi belirli olan ve paylara bölünmüş olan, borçlarından ötürü sadece malvarlığı ile sorumlu olan şirket türüne anonim şirket, bir veya birden çok gerçek veya tüzel kişinin bir araya gelerek belirli bir ticaret unvanı altında birleşerek kurdukları ve esas sermayesi belirli olan ve bu sermayelerin tamamından oluşan şirket türüne limited şirket denir.”
Anonim ve limited şirket arasında pek çok alanda farklar bulunması sebebiyle bu alanları kategorize ederek incelemek daha yararlı olacaktır. Ancak bundan önce 2024 yılından itibaren bu 2 sermaye şirketi için belirlenen asgari sermaye tutarlarındaki değişikliklerden bahsedelim.
25/11/2023 tarihli ve 32380 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7887 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı uyarınca, 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, anonim ve limited şirketlerin Türk Ticaret Kanununda düzenlenen en az sermaye tutarları artırılmıştır.
İlgili karar uyarınca en az sermaye tutarı;
Anonim şirketlerde 50.000 Türk Lirasından 250.000 Türk Lirasına,
Limited şirketlerde 10.000 Türk Lirasından 50.000 Türk Lirasına,
yükseltilmiştir. Söz konusu tutarlar 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, yeni kurulacak anonim ve limited şirketler bakımından uygulanacaktır.
Sermayesi belirtilen tutarların altında olan mevcut şirketlerimiz bakımından bu aşamada sermaye artırımı yapılması zorunluluğu bulunmamakla birlikte, özkaynak yapılarını güçlendirmeleri bakımından sermayelerini en az anılan tutarlara artırmalarında fayda bulunmaktadır.
Vergisel Avantajlar Bakımından
Anonim şirketin limited şirket karşısında daha çok tercih edilmesinin sebeplerinden biri ve en önemlisi anonim şirketin vergisel avantajlarıdır. Özellikle şirketlerine yatırım alma hedefi olan şirketler için bu konu çok önemlidir. Zira anonim şirketin şirket paylarını pay senedine bağlamış olması ve bu senetleri iki yıl elinde bulundurması durumu, payını devreden ortak gerçek kişi ise gelir vergisinden muaf olmasını, eğer bir şirket ise %75 kurumlar vergisi istisnasını sağlamaktadır. Limited şirkette ise böyle bir vergi istisnası bulunmayıp devirler noterden gerçekleştirilmektedir.
Ortakların Sayısı Bakımından
Anonim şirketlerde ortak sayısında herhangi bir sınırlama yoktur. Dolayısıyla Anonim Şirketler en az 1 kişiyle kurulabilecek olup, Limited şirketlerde en fazla elli (50) ortak bulunabilmektedir. Anonim şirkette ortakların sayısı 500’ü geçtiğinde hisseler halka arz edilecektir. Bununla birlikte limited şirkette hisseler halka açık değildir. Halka arz bir şirketin hisse senetlerini satışa çıkardığını ilan ettiğinde, tüm yatırımcılara o şirkete hissedar olma imkanının verilmesi
faaliyetidir.
Asgari Sermaye Tutarı Bakımından
Anonim şirketler asgari 250.000 Türk Lirası sermaye ile kurulmaktadır. Limited şirketler asgari 50.000 Türk Lirası sermaye ile kurulabilmektedir. Kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş olan ve halka açık olmayan anonim şirketlerde başlangıç sermayesi asgari 500.000 Türk Lirasıdır. Limited şirkette kayıtlı sermaye sistemi uygulanmamaktadır.
Anonim şirketlerde taahhüt edilen sermaye miktarının ¼’ünün şirketin tescilinden ödenip bloke edilmesi gerekmektedir. Kalan sermaye borcunun ise yönetim kurulunun alacağı kararlara göre en geç yirmi dört (24) ay içinde ödenmesi gerekmektedir. Limited şirketlerde ise blokaj şartı kaldırılmış olup sermaye borcunun yirmi dört (24) ay içinde ödenmesi yeterli görülmektedir.
Şirketin Temsiliyeti Bakımından
Anonim şirketlerde yönetim kurulu şirket işlerini yürütür. Limited şirketlerde müdür (veya birden fazla müdür bulunması halinde müdürler kurulu), şirketi temsil eden organdır. Anonim şirketlerde ortakların yönetim kurulunda yer alması zorunlu değildir. Limited şirketlerde, şirket ortağı tek kişiyse bu kişinin müdür olarak seçilmesi zorunludur. Limited şirketin birden fazla ortaklı ise, ortaklardan en az bir tanesi müdür olarak seçilmelidir.
Anonim şirketlerde yönetim kurulu üyeleri en fazla 3 yıl süre ile görev yapabilir. Esas sözleşmede aksi belirtilmemişse, tekrar seçilmeleri mümkündür. Limited şirketlerde ise, şirket müdürleri süresiz olarak seçilmişler ise yeni müdür seçimi yapılana kadar, süreli seçilmişler ise bu tarihe kadar görev yaparlar.
Sorumluluk Bakımından
- Anonim şirketlerde ortaklar sadece şirkete getirmeyi taahhüt ettikleri sermaye miktarı ile şirkete karşı sorumludurlar. Ortakların özel ve kamu borçlarından sorumluluğu bulunmamaktadır. Limited şirketlerde ortaklar şirketten tahsil edilemeyen kamu borçlarından (vergi borcu, SGK primi gibi) şirkete getirdikleri sermaye ile oranlı olarak sorumlu olmaktadır.
- Anonim şirketlerde pay devrinin tescil ve ilanına gerek yoktur. Limited şirketlerde ise aksi bir durum söz konusu olup noter huzurunda pay devir sözleşmesinin yapılması gerekir. Pay devrinin ticaret sicil müdürlüğü nezdinde tescil ve ilanının gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
- Anonim şirketlerin halka arzı mümkünken limited şirketlerin halka arzı mümkün değildir.
Avukat Bulundurma Zorunluluğu Bakımından
1 Ocak 2024 tarihinden itibaren anonim şirketlerde avukat bulundurma zorunluluğuna ilişkin düzenlemelerde yukarıda da belirttiğimiz gibi değişiklikler yapılmıştır. Bu değişiklikle birlikte anonim şirketlerin asgari sermaye tutarı 50.000 TL’den 250.000 TL’ye yükseltilmiştir. Böylelikle Avukatlık Kanunu’nun 35. maddesi uyarınca, esas sermayesi 1.250.000 TL (250.000 TL x 5) ve üzeri olan anonim şirketler için avukat bulundurma zorunluluğu getirilmiştir.
Bu zorunluluğa uymayan anonim şirketlere, her ay için sanayi sektöründe çalışan on altı (16) yaşından büyük işçiler için geçerli olan asgari ücretin iki aylık brüt tutarı kadar idari para cezası uygulanacaktır. Ayrıca, 2024 yılı için Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne göre, anonim şirketlerde sözleşmeli olarak bulundurulacak avukatlara ödenecek aylık asgari ücret 15.800 TL olarak belirlenmiştir. Bu düzenlemeler, 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren geçerli olup, belirtilen sermaye tutarına sahip anonim şirketlerin avukat bulundurma zorunluluğuna uymaları gerekmektedir.
Türkiye’de avukat bulundurma zorunluluğu, Avukatlık Kanunu’nun 35. maddesine göre, yalnızca esas sermayesi belirli bir tutarın üzerinde olan anonim şirketler için geçerlidir. Limited şirketlerin bu kapsam dışında tutulması, yasal düzenlemeler gereği avukat bulundurma yükümlülüğünün anonim şirketlerle sınırlandırılmış olmasından kaynaklanmaktadır. Ancak, limited şirketler avukat hizmetine ihtiyaç duyduklarında bir avukatla sözleşme yapabilirler; bu, zorunlu olmaktan ziyade tamamen isteğe bağlıdır.
Sonuç
Şirketin kuruluş işlemlerine başlanmadan önce şirketi kurma amaç ve hedefleri doğrultusunda değerlendirme yapılmalıdır. Bu farklılıklar dikkate alınarak kurulacak olan şirketin türüne karar verilmelidir.
Anonim şirket kurmak için gerekli evrak setine buradan ulaşabilirsiniz.