Marka Nedir?
6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu (SMK) kapsamında, marka; bir teşebbüsün mallarının veya hizmetlerinin, diğer teşebbüslerin mallarından ayırt edilmesini sağlamaya elverişli olan, kişisel adlar da dahil olmak üzere, sözcükler, şekiller, renkler, harfler, sayılar, sesler, malların veya ambalajlarının biçimi gibi her türlü işaretten oluşabilir. Ancak, bu işaretlerin marka olarak koruma altına alınabilmesi için bir diğer önemli şart da sicilde gösterilebilir olmasıdır. Yani markanın, başvuru dosyasına eklenen görseller, ses dosyaları ya da tanımlamalarla açık ve kesin şekilde tanımlanabilir olması gerekir.
Bir başka deyişle marka, bir ticari işletmenin sunduğu ürün veya hizmetleri diğer işletmelerin ürün ve hizmetlerinden ayırt etmeye yarayan işarettir. Marka, yalnızca bir isim ya da logo değil; aynı zamanda bir işletmenin itibarı, güvenilirliği ve pazardaki tanınırlığı ile özdeşleşen değerli bir varlıktır.
Marka Benzerlik Araştırmasının Önemi
Marka başvurusundan önce yapılacak benzerlik araştırması, başvurunun olumlu sonuçlanması açısından hayati öneme sahiptir. Aynı veya ayırt edilemeyecek kadar benzer başka bir markanın daha önceden tescillenmiş olması, başvurunun reddine yol açabilir. Bu nedenle, markanın hedeflediği pazarda, aynı ya da benzer sınıflarda tescillenmiş diğer markalarla olan ilişkisi detaylı şekilde incelenmelidir.
Bu araştırma sayesinde:
Marka başvurusunun reddi riski azalır.
Potansiyel yasal ihtilafların önüne geçilir.
Marka stratejisi daha sağlam temeller üzerine oturtulabilir.
Nice Sınıflandırması ve Emtia Seçimi
Marka tescil sistemi, uluslararası düzeyde kabul edilen Nice Sınıflandırması’na göre çalışır. Bu sınıflandırmada markalar:
01 ila 34. sınıflar arasında mal,
35 ila 45. sınıflar arasında ise hizmet kategorileri altında gruplandırılır.
Her marka başvurusu, en az bir sınıf içermelidir. Markanın kullanılacağı alan (örneğin bir tekstil ürünü mü yoksa bir yazılım hizmeti mi olduğu) belirlenerek, o alana karşılık gelen sınıf ya da sınıflar sistem içinden seçilir. Yanlış sınıf seçimi, markanın koruma kapsamını doğrudan etkiler ve ciddi hak kayıplarına neden olabilir.
Marka Başvuru Süreci
1. Başvurunun Yapılması
Marka başvuruları, Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT) nezdinde çevrimiçi veya fiziki olarak yapılabilir. Başvuru formuna;
Marka örneği (logonun görseli, ses dosyası vb.),
İlgili sınıf(lar),
Başvuru sahibi bilgileri eklenerek başvuru tamamlanır.
2. Şekli İnceleme Aşaması
Başvuru yapıldıktan sonra TÜRKPATENT, yaklaşık 1 – 1,5 ay içinde şekli inceleme gerçekleştirir. Bu aşamada;
Başvuru eksiksiz mi?
Teknik olarak gerekli belgeler var mı?
Marka sicile uygun şekilde gösterilmiş mi?
SMK madde 5 kapsamında mutlak red nedenleri mevcut mu? sorularına yanıt aranır.
3. Yayın Süreci (Askı Süresi)
Şekli incelemeden geçen başvuru, Resmi Marka Bülteni’nde 2 ay süreyle ilan edilir. Bu süre zarfında üçüncü kişiler;
Aynı veya benzer markalara sahip oldukları gerekçesiyle,
Kötü niyetli başvuru olduğunu düşündüklerinde,
Ticari unvan ya da hak ihlali olduğunu iddia ettiklerinde, itirazda bulunabilirler.
4. Tescil Aşaması
İtiraz gelmemesi ya da itirazın reddedilmesi hâlinde başvuru tescil sürecine geçer. Başvuru sahibi, marka tescil harcını yatırdıktan sonra tescil belgesi hazırlanır ve talep sahibine gönderilir.
Tescil Süresi ve Yenileme
Marka, tescil edildiği tarihten itibaren 10 yıl süreyle korunur. Bu sürenin sonunda, başvuru sahibinin talebiyle 10 yıllık dönemlerle süresiz olarak yenilenebilir. Yenileme başvurusu, sürenin sona ermesinden önceki 6 ay içinde yapılmalı; yapılmazsa ek ücretle 6 aylık bir uzatma süresi daha tanınır.
Marka Tescil Sürecinde Yardımcı Olacak Sözleşmeler
Marka başvurusu yaparken sadece tescil süreci değil, aynı zamanda marka lisanslama veya devri gibi işlemler de önemli bir rol oynar. Bu aşamalarda hukuki güvence sağlamak adına doğru sözleşmelere sahip olmanız gerekir. İşte Legalmatic’teki bazı fikri mülkiyet sözleşmeleri:
Marka Lisans Sözleşmesi
Marka sahibi ile üçüncü şahıs arasında marka kullanımına dair yasal düzenlemeleri içerir.
Tescil sonrası kullanım haklarınızı doğru bir şekilde düzenlemek için ideal.Marka Devir Sözleşmesi
Markanın sahipliğinin devri ile ilgili hükümleri içerir.
Markanızı devretmek için profesyonelce hazırlanmış bir sözleşme şart.
Sonuç ve Öneriler
Marka, bir işletmenin yalnızca tanıtım aracı değil; aynı zamanda hukuken korunabilir stratejik bir varlığıdır. Bu nedenle, marka oluşturma sürecinin yalnızca yaratıcı yönü değil; hukuki boyutu da profesyonelce yönetilmelidir. Benzerlik araştırması, sınıf seçimi, başvuru ve askı süreçleri dikkatle yürütülmeli; ihtiyaç hâlinde bir marka vekili veya hukuk danışmanından destek alınmalıdır.
Legalmatic Blog Yazıları
